Mogelijkheden in het buitengebied: ruimte voor ontwikkeling

Ruime regels voor herontwikkeling van voormalige agrarische erven.

Hof van Twente biedt ook de komende jaren eigenaren in het buitengebied volop kansen om voormalige agrarische erven nieuw leven in te blazen. De gemeenteraad heeft daarvoor in maart 2023 het geactualiseerd KGO-beleidskader vastgesteld: “Grond voor gebruik, ontwikkel nu de erfenis voor de toekomst”. Met de ruime mogelijkheden die dit beleid biedt, is Hof van Twente voorloper vergeleken met andere plattelandsgemeentes.

In de afgelopen zeven jaar zijn er veel ontwikkelingen in het buitengebied mogelijk gemaakt met het KGO beleid. Dat heeft de leefbaarheid, ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid een boost gegeven in het landelijk gebied. Erven zijn daardoor toekomstbestendig geworden. In het kader van het KGO-beleid is ruim 170.000 m2 aan landschap ontsierende bebouwing gesloopt.

Ook moet de economische impuls niet vergeten worden; de werkgelegenheid voor aannemers, slopers, tekenaars, leveranciers en andere partijen die baat hebben gehad bij deze ontwikkelingen is groot. Toch zijn er nieuwe kansen te benutten in het buitengebied waar het beleid nog geen ruimte voor gaf, maar waar wel behoefte aan is. Ook voor de komende jaren ligt er een grote opgave in het buitengebied. Denk hierbij aan de doorgaande agrariërs die innovatiever (moeten) worden, agrariërs die om verschillende redenen hun bedrijf staken, de ruimtevraag voor de energietransitie, woningbouw etc. Met het geactualiseerd beleidskader kunnen we beter inspelen op deze actuele onderwerpen.

Welke nieuwe mogelijkheden zijn er?

  • Sloopvoucher

Deze regeling biedt eigenaren van erven die graag de voormalige (landschap ontsierende) agrarische bedrijfsbebouwing nu al willen slopen de mogelijkheid om deze op een later moment nog in te brengen in een project waarvoor sloopcompensatie nodig is. Klik hier voor meer informatie over sloopvouchers.

Een nieuw onderdeel hierbij is dat sloopmeters ook met andere gemeenten uitgewisseld kunnen worden. Waarbij 60% van de sloopverplichting uit de eigen gemeente komt en 40% mag uit één van de andere deelnemende gemeenten komen.

  • Omzetten solitaire recreatiewoning naar wonen 

We zien de laatste jaren veel vraag of de bestemming van een solitaire recreatiewoning  omgezet kan worden naar een reguliere woning. Dit omdat deze vaak via een persoonsgebonden beschikking al gebruikt wordt voor bewoning. We konden deze vraag niet honoreren, omdat  het voorheen in strijd was met de provinciale Omgevingsverordening om de bestemming te wijzigen naar regulier wonen. In 2020 heeft de provincie het beleid ten aanzien van solitaire recreatiewoningen veranderd en zijn er mogelijkheden ontstaan in dit KGO-beleid om de bestemming te wijzigen naar wonen. Voorwaarden voor het omzetten van recreatiewoning is dat deze niet gelegen mag zijn in het Natuurnetwerk Nederland en dat de ecologische waarden niet aangetast mag worden van de locatie waar nu de recreatiewoning staat. Dat moet ook onderbouwd worden middels een ecologisch onderzoek. Ter compensatie moeten er, naast een goed landschappelijke inpassing, minimaal 600 m2 woonmeters  of  1.200 m2 aan restmeters gesloopt worden. 

  • Inwoning bestemmen als woning (2^1 kap) 

Als Hof van Twente kennen we al heel lang de optie om met meerdere huishoudens in dezelfde woning te wonen. Wij noemen dit inwoning. De voormalige gemeenten Markelo, Ambt Delden en Diepenheim hadden deze optie al opgenomen in het bestemmingsplan. Door dit toe te staan kan vaak één van de kinderen op het erf blijven wonen bij de ouders. De laatste jaren krijgen wij echter steeds vaker de vraag of de inwoonsituatie  als reguliere woning bestemd kan worden. Dit komt voort uit het feit dat hypotheekverstrekkers het begrip inwoning niet kennen. Om hier een oplossing voor te bedenken kan medewerking worden verleend aan het omzetten van de inwoonbestemming naar een twee-onder-één-kapwoning als ter compensatie 250 m2 woonmeters of 500 m2 restmeters worden gesloopt. Daarnaast moet het perceel landschappelijk worden versterkt . 

  • Hergebruiken voormalige (karakteristieke) boerderij als woning 

In het buitengebied van Hof van Twente staat een aantal karakteristieke boerderijen die in het verleden (jaren ‘80/’90), om wat voor reden dan ook, buiten gebruik zijn genomen als woning. Hiervoor is dan vaak op het erf een vervangende woning gebouwd. De laatste jaren krijgen we vaak de vraag of deze boerderij weer bewoond mag worden. Vanuit de cultuurhistorische waarde is het in sommige gevallen wenselijk om deze voormalige boerderij te behouden en deze een functie te geven. Om het bewonen van deze karakteristieke boerderijen weer mogelijk te maken is het noodzakelijk om ter compensatie 500 m2 woonmeters of 1.000m2 restmeters te slopen. Daarnaast gelden de standaard voorwaarde van landschappelijke inpassing en daarnaast mag de extra woning geen belemmering vormen voor de omliggende (agrarische) bedrijven. 

  • Grondgebonden zonnepark binnen agrarisch bouwvlak 

In het buitengebied van Hof van Twente zijn nog circa 700 agrarische bedrijven actief (bestemd). Deze locaties hebben een bouwvlak variërend van 0,5 hectare tot 3 hectare. Daarbij is er in veel gevallen ruimte over binnen het bouwvlak waar (nog) geen bebouwing staat. Om het opwekken van duurzame energie te bevorderen en omdat in bepaalde situaties agrariërs geen zonnepanelen op hun dak willen of kunnen leggen, kan medewerking worden verleend aan toestaan van grondgebonden zonneparken binnen het agrarische bouwvlak. Belangrijkste voorwaarde hierbij is dat wordt voorzien in een goede landschappelijke inpassing. 

  • Maatwerk

In uitzonderlijke gevallen past een wenselijke ontwikkeling niet binnen de in dit document beschreven beleidsregels. Wanneer de beleidsregels niet voldoende ruimte bieden om een gewenste ontwikkeling, waarbij bijvoorbeeld een milieutechnisch- of ruimtelijk probleem wordt opgelost, mogelijk te maken  kan maatwerk worden toegepast. Afwijken van de beleidsregels gebeurt op basis van kwalitatieve criteria, bijvoorbeeld een forse bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit. Uitgangspunt bij betreffende ontwikkelingen is dat de ruimtelijke kwaliteit, sociale kwaliteit en duurzaamheid aanzienlijk wordt vergroot. Maatwerkontwikkelingen worden altijd voor besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad.

Meer informatie

Vragen?

Neem contact op met ons algemene nummer (0547 858585) en vraag naar een medewerker van het team Ruimte en Economie.